Kunstgeschiedenis

 

Gerard Dou - De kwakzalver

Tijdens de derde les van het vak Kunstgeschiedenis is er een excursie gepland naar de klassieke afdeling van het Museum Bojmans van Beuningen. Tijdens de excursie wordt gekeken naar werken uit de Renaissance tot en met de Romantiek. 

 

Tijdens dit bezoek heb ik me laten inspireren door een werk van Gerard Dou, 'de Kwakzalver'. De vrouw die ons de rondleiding gaf, vertelde ons over de velen verwijzingen die in schilderij verwerkt waren. Onder andere: 'het zaakje stinkt'. De droogheid en ironie sprak me enorm aan. En dat heeft me mede doen besluiten dit schilderij te kiezen en ‘na te bootsen. 

 

Gerard Dou brengt 'het zaakje stinkt' op verschillende manieren in beeld. 

 

Een kwakzalver is een bedrieger, iemand die zonder enige kennis van zaken mensen probeert te genezen. De schilder Gerad Dou heeft zo een bedrieger tot onderwerp van een van zijn schilderijen gemaakt.

 

De kwakzalver is gekleed in een soort fluwelen toneelkostuum. Verder zie je op zijn tafel een fles, die kwakzalvers gebruiken om aan de urine van vrouwen te zien of ze zwanger zijn. Het zogenaamd diploma, dat voor de kwakzalver op tafel ligt. En het aapje is een symbool van de dwaasheid van de mens.

 

De vrouw helemaal rechts wordt bestolen van haar portemonnee, net zoals de kwakzalver zijn toehoorders besteelt. De jongen, die een vogel lokt, lokt net als de kwakzalver mensen met mooie beloftenoften.

De boer met de kruiwagen: hij symboliseert de juiste levensinstelling, het actieve leven waarin met hard werken resultaten worden verkregen

 

Helemaal recht in het raam zie je de schilder zelf: een zelfportret? Maar wil Dou hiermee misschien aangeven, dat een schilder ook een soort kwakzalver is? Wat je ziet is immers ook niet echt!

 

Na dit schilderij geanalyseerd te hebben, ben ik gaan brainstormen naar hoe ik dit schilderij op mijn eigen manier naar buiten ga brengen. De droogheid van 'het zaakje stinkt', bleef in mijn hoofd spoken. Ik heb het woordenboek erbij gepakt en diverse spreekwoorden opgeschreven die mij aanspraken. 

 

Aan de veren kent men de vogel                              kleren maken de man
Als het water zakt, dan kraakt het ijs                      een logisch gevolg
Door de wol geverfd zijn                                           zeer ervaren
Geen rozen zonder doornen                                     achter leuke dingen, zitten minder leuke kanten

 

Uiteindelijk kwam ik bij 'Alle gekheid op een stokje' (nu tijd voor de waarheid).  Dit spreekwoord bevatte voor mij dezelfde ironie als Gerard Dou. En daarom wist ik meteen dat ik dit ging verbeelden. Maar hoe?

 

Alle gekheid op een stokje